Ηλεκτρονυσταγμογράφημα

Διαγνωστική Διερεύνηση ιλίγγου

Τεχvική του ηλεκτροvυσταγμογραφήματος. Τα ηλεκτρόδια που είvαι τοποθετημέvα πλησίοv τωv έσω και έξω καvθώv βρίσκοvται στο ηλεκτρομαγvητικό πεδίο τωv οφθαλμώv. Καθώς οι οφθαλμοί κιvούvται η έvταση του πεδίου μεταβάλλε­ται. Η μεταβολή αυτή εvισχύεται και καταγράφεται. Το ουδέτερο ηλεκτρόδιο τοποθετείται συvήθως στο μέτωπο. Η κίvηση τωv οφθαλμώv προς τα δεξιά καταγράφεται ως αvοδική παρεκτόπιση της γραφίδας, εvώ η κίvηση προς τα αριστερά καταγράφεται ως καθοδική (προσαρμοσμέvη από F. Β. Simmons και R. C. Perkins. Clinical usefulness of etectronystagmography. California Medicine 1964;101 (1 ): 15-18).

Ηλεκτρονυσταγμογράφημα

Η εξέταση αυτή στηρίζεται στο θετικό δυναμικό, που υπάρχει μεταξύ του κερατοειδούς και του αμφιβληστροειδούς. Εφαρμόζονται ηλεκτρόδια στο δέρμα πλησίον εκάστου έξω κανθού του οφθαλμού. Καταγράφονται οι μεταβολές του δυναμικού που προκαλούνται με τις απομακρύνσεις των βολβών από την θέση του βλέμματος προς τα εμπρός. Οι μεταβολές του ηλεκτρικού δυναμικού χρησιμοποιούνται για την παρακολούθηση του νυσταγμού και αφού ενισχυθούν καταγράφονται επί χάρτου.

Οι θερμικές δοκιμασίες, που εκτελούνται κατά την ηλεκτρονυσταγμογραφία,  παρέχουν λεπτομερέστερες πληροφορίες από αυτές που μπορεί κανείς να αποκτήσει χρησιμοποιώντας  τα γυαλιά frenzel. Επιτρέπει την καταγραφή του αυτόματου νυσταγμού, του νυσταγμού θέσεως, του οπτικοακουστικού νυσταγμού και του προκλητού νυσταγμού με τις θερμικές δοκιμασίες και βοηθά στην διάγνωση, εάν η βλάβη είναι μονόπλευρη και εάν οφείλεται σε αλλοίωση του τελικού οργάνου ή του κεντρικού νευρικού συστήματος.

Η χρησιμοποίηση του ηλεκτρονικού υπολογιστή είναι η κύρια πρόσφατη πρόοδος εις την ηλεκτρονυσταγμογραφία. Αυτή της καταγραφής των ευρημάτων επί χάρτου και την ανάλυση τους από τον εξεταστή, τα ευρήματα αναλύονται με τον υπολογιστή και παρέχονται με ταχύτητα και ακρίβεια.

Ηλεκτροvυσταγμογραφική καταγραφή σε ασθενή με νόσο του Meniere και αυτόματο νυσταγμό. Με το κλείσιμο των οφθαλμών διαπιστώνεται ενίσχυση του νυσταγμού σε όλες τις βλεμματικές θέσεις (Προσαρμογή από Korres S. E!ectroπystagmographic criteria ίπ neuro-otological diagnosis. 1. Peripheral lesioπs. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 1978;41 (3):249-53).

Ηλεκτρονυσταγμογραφική κα­ταγραφή αυτόματου νυσταγμού σε ασθενή με σκλήρυνση κατά πλάκας που αφορούσε μεταξύ άλλων και το ανώτερο στέλεχος. Α. Με οπτική προσήλωση παρατηρείται αμφίπλευρος νυσταγμός, αριστερά πιο έντονος προς τα δεξιά. Στις Εικόνες Β και Γ φαίνεται η εξαφάνιση του αυτόματου νυ­σταγμού με το κλείσιμο των οφθαλμών και στο σκοτάδι αντίστοιχα {Προσαρμογή από Korres S. E/ectronystagmographic criteria in neuro-otological diagnosis. 2. Central nervous system lesions. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 1978;41 (3):254-64].

Βιντεονυσταγμογραφία

Η βιντεονυσταγμογραφία είναι κλινικά αντίστοιχη της ηλεκρονυσταγμογραφίας, αλλά είναι ευκολότερη στη εφαρμογή της και επιτυγχάνει καλύτερη άρση της οπτικής προσήλωσης. Οι οφθαλμοί βιντεοσκοπούνται από μία η δύο κάμερες που είναι ενσωματωμένες σε μία μάσκα. Επίσης με την χρήση υπέρυθρου φωτός είναι δυνατή η μελέτη της κίνησης των οφθαλμών και σε απόλυτο σκοτάδι.

Αξιολόγηση αποτελεσμάτων

Τα ευρήματα που αξιολογούνται είναι:

1. Η αιθουσαία υπαισθησία
2. Η υπεροχή νυσταγμικής κατεύθυνσης
3. Ο δείκτης οπτικής προσήλωσης

Η μονόπλευρη υπαισθησία αξιολογείται σαν παθολογική όταν υπερβαίνει το 25 %, σε συνδυασμό βέβαια με όλα τα άλλα πιθανά ευρήματα του συνολικού ελέγχου του αιθουσαίου συστήματος. Είναι ενδεικτική περιφερικής παθολογίας του αιθουσαίου συστήματος στην πλευρά που δόθηκαν οι νυσταγμικές απαντήσεις μειωμένης έντασης.  Αμφοτερόπλευρη θερμική υπαισθησία σημαίνει αμφοτερόπλευρη περιφερική βλάβη, όπως για παράδειγμα λόγω της τοξικής δράσης των αμινογλυκοσιδών. Ωστόσο τέτοια ευρήματα μπορεί να υπάρχουν και σε κεντρικές παθήσεις, σ’αυτές τις περιπτώσεις όμως θα υπάρχουν κατά κανόνα κεντρικά οφθαλμοκινητικά σημεία.

Η υπεροχή της νυσταγμικής κατεύθυνσης θεωρείται παθολογική όταν υπερβαίνει το 30%. Αυξημένα ποσοστά μπορεί να είναι ενδεικτικά κάποιας πιθανής παθολογίας του περιφερίκου ή του κεντρικού αιθουσαίου συστήματος , χωρίς όμως να είναι δυνατός ο εντοπισμός της πλευράς της βλάβης. Η υπεροχή της νυσταγμικής κατεύθυνσης μπορεί να είναι το αποτέλεσμα προϋπάρχοντος αυτόματου νυσταγμού. Συνεπώς η υπεροχή της νυσταγμικής κατευθύνσης είναι ένα παθολογικό εύρημα χωρίς αξία για τον εντοπισμό της βλάβης.

Ο δείκτης οπτικής προσήλωσης θεωρείται ενδεικτικός παθολογίας όταν υπερβαίνει το 0,7. Σε φυσιολογικό αιθουσαίο  σύστημα ή σε περιπτώσεις περιφερικής παθολογίας του αιθουσαίου συστήματος , ή ακόμα και σε μερικές κεντρικές βλάβες, η ένταση του προκαλούμενου νυσταγμού με τους διακλυσμούς   καταστέλλεται με την οπτική προσήλωση . Η αποτυχία καταστολής του ή η αύξηση της έντασης του με την οπτική προσήλωση ή και η παρουσία μόνο με οπτική προσήλωση , ενώ δεν καταγράφεται με μάτια κλειστά , αποτελούν ισχυρή ένδειξη παθολογίας του Κ.Ν.Σ., λήψη ορισμένων φαρμακευτικών ουσιών όπως βαρβιτουρικά ή παρουσία μεταβολικής νόσου του Κ.Ν.Σ. Επιπλέον όπως συμβαίνει με όλες τις κεντρικές νυσταγμογραφικές ανωμαλίες, πρέπει να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο οφθαλμικής ή οφθαλμοκινητικής  πάθησης.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• Ωτορινολαρυγγολογία ,  Ωτολογία  – Νευροωτολογία, Αριστείδης Αθανασιάδης – Σισμάνης
• Ωτορινολαρυγγολογία  και χειρουργική  Κεφαλής τραχήλου, Γ. Αδαμόπουλος