Η ταξιδιωτική ναυτία ή κινήτωση αποτελεί ένα γνωστό σύνδρομο, του οποίου τα κλινικά σημεία και συμπτώματα προκαλούνται από την επίδραση μη φυσιολογικής κίνησης στο αιθουσαίο σύστημα. Παρότι ο όρος ναυτία υποδηλώνει κάποια πάθηση, θα πρέπει να επισημανθεί ότι η ταξιδιωτική ναυτία αποτελεί φυσιολογική απόκριση του οργανισμού μετά από έκθεση σε ασυνήθιστη κίνηση επαρκούς έντασης και χρονικής διάρκειας.
Στην σύγχρονη εποχή, υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρoν για την μελέτη της ταξιδιωτικής ναυτίας για πολλούς λόγους, όπως η εκτεταμένη χρήση τόσο των ιδιωτικών αυτοκινήτων, όσο και των μέσων μαζικής μεταφοράς η διάδοση διάφορων νεότερων μεταφορικών μέσων (π.χ. σύγχρονων πλοίων), αλλά και η εισαγωγή διαφόρων τεχνολογικών καινοτομιών στον τομέα των μεταφορών , όπως τα Τελεφερίκ.
Η έρευνα που διεξάγεται σήμερα για την αντιμετώπιση της εστιάζεται στους ακόλουθους τομείς.
α) Δοκιμασίες ελέγχου ευπάθειας.
Β) Θεραπεία με αποτελεσματικότερα φάρμακα.
Γ) Κλινική αντιμετώπιση με πρόγραμμα απευαισθητοποίησης.
Στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες, ελάχιστοι άνθρωποι υπάρχουν που κατά την διάρκεια της ζωής τους δεν έχουν εκτεθεί σε ασυνήθιστη κίνηση και δεν έχουν βιώσει την εμπειρία της ταξιδιωτικής ναυτίας.
Μετά την έκθεση σε κατάλληλα ερεθίσματα, το πρώτο σύμπτωμα που εμφανίζεται είναι μια αίσθηση επιγαστρικής ενόχλησης, η οποία προοδευτικά εξελίσσεται σε ναυτία. Ακολούθως εμφανίζεται ωχρότητα δέρματος και εφίδρωση, αίσθημα σωματικής θερμότητας και αυξημένης παράγωγης σιέλου. Άλλα συνοδά συμπτώματα μπορεί να είναι η υπέρπνοια, τάση για λιποθυμία, απώλεια προσανατολισμού, η παροδικός ίλιγγος.
Οι παθογένετικές θεωρίες είναι πολλές με επικρατέστερη την Αιθουσαία Υπερδιεγερσιμότητα.
Φαρμακευτική αντιμετώπιση της ταξιδιωτικής ναυτίας.
Διαθέτουμε τρεις κατηγορίες φαρμάκων.
Φάρμακα τάξεις Α. Είναι τα φάρμακα που αναστέλλουν τα αισθητηριακά ερεθίσματα, που είναι υπεύθυνα για την αισθητηριακή ασυμφωνία. Στην κατηγορία αυτή συμπεριλαμβάνονται τα συμπαθητικομιμητικά αμφεταμίνη και εφεδρίνη.
Φάρμακα τάξης Β. Είναι τα φάρμακα που ελαττώνουν το σήμα ασυμφωνίας, εδώ ανήκουν τα αντιχολινεργικά π.χ. υδροβρωμική σκοπολαμίνη – υοσκίνη (Buscopan),
Φάρμακα τάξης C. Είναι τα φάρμακα που αναστέλλουν την εμετική απόκριση, π,χ. Χλωροπρομαζίνη ( largactil ), φλουναριζίνη ( sibelium ), διμευνδράτη (vomex A ) .
Θεωρείται ότι αποτελεσματικότερος τρόπος αντιμετώπισης της ταξιδιωτικής ναυτίας είναι η πρόληψη . Για την φυσική πρόληψη της πάθησης , λοιπόν , είναι δυνατόν να βοηθήσουν τα ακόλουθα :
*Βαθμιαία και αυξητική έκθεση σε κινητικά νοσογόνα ερεθίσματα, ώστε να επέλθει αιθουσαίος εθισμός, ο οποίος μπορεί να διατηρηθεί μόνο με κανονική και επαναληπτική έκθεση σε κινητικά ερεθίσματα.
*Η αποφυγή των κινήσεων της κεφαλής είναι ευεργετική, διότι αποφεύγεται η πρόσθετη επιτάχυνση., ο περιορισμός των μη αναγκαίων κινήσεων της κεφαλής μπορεί να επιτευχθεί με την καθήλωση της κεφαλής στο προσκέφαλο του καθίσματος του αυτοκινήτου.
*Μέτρα ελάττωσης , της αιθουσό – οπτικής ασυμφωνίας, όπως η αποφυγή του διαβάσματος σε κινούμενο όχημα και η προσήλωση του βλέμματος ευθεία εμπρός και όχι στα πλάγια. Επίσης όταν κάποιος ευρίσκεται σε κλειστή καμπίνα πλοίου η αεροσκάφους, είναι καλύτερα να έχεις κλειστούς τους οφθαλμούς, ενώ όταν ταξιδεύει με πλοίο και ευρίσκεται στο κατάστρωμα θα πρέπει να ατενίζει στον ορίζοντα ή σε κάποιο σημείο στεριάς.
*Στο θαλασσινό ταξίδι, η ύπτια θέση είναι η καλύτερη, διότι όταν το κινητικό ερέθισμα ενεργεί στον επιμήκη άξονα της κεφαλής , προκαλεί λιγότερο έντονη ναυτία απ΄ ότι όταν δρα στον ρίμο-ινιακό άξονα .
*Οι επαγγελματίες οι οποίοι εκτίθενται σε συνεχή ισχυρά αιθουσαία ερεθίσματα (π.χ. το εκπαιδευόμενο πλήρωμα αεροσκαφών εντάσσονται σε ειδικά προγράμματα απευαισθητοποίησης, τα οποία περιλαμβάνουν έκθεση σε εξομοιωτές κινήσεων αεροσκαφών, κινήσεις της κεφαλής και του κορμού κατά την διάρκεια περιστροφής ( Coriolis stress test ) , αλλά και ασκήσεις ελέγχου της αναπνοής, με αποφυγή της υπέρπνοιας και τεχνικής βαθέων , χαμηλής συγχνότητας αναπνοών.
*Ο έλεγχος τον εκδηλώσεων εκ του αυτόνομου νευρικού συστήματος είναι δυνατόν να επιτευχθεί με τεχνικές βιο-ανάδρασης.
Απλές οδηγίες για ταξιδιώτες: